Về Bản Hùng Ca của Phật giáo.

- Khởi quay từ 1982 và ròng rã 4 năm trời, đoàn làm phim Tây du ký đã cho ra đời một tác phẩm kinh điển sống cùng thời gian. Không nhiều người biết, đằng sau một tác phẩm hoành tráng mang đậm dấu ấn nghệ thuật, có những câu chuyện vui, có những tâm sự buồn, có những bước ngoặt có thể thay đổi cả một cuộc đời...



Lục Tiểu Linh Đồng- Linh hồn của bộ phim

Gần 30 năm trôi qua, những thước phim Tây du ký được quay trong gian khổ và thiếu thốn đã chứng tỏ được sức mạnh của nghệ thuật chân chính, tồn tại vượt thời gian và sống trong lòng nhiều thế hệ khán giả. Tại nhiều quốc gia châu Á, trong đó có Việt Nam, Tây du ký được chiếu lại thường xuyên, ít nhất là mỗi năm một lần để phục vụ các khán giả yêu thích bộ phim.

Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc đã từng thực hiện chương trình Tây du ký - 20 năm gặp lại. Gần đây nhất, sau 25 năm kể từ ngày đóng máy, đoàn làm phim Tây du ký lại tề tựu để nhớ lại chuyện xưa. Trong đó, nữ đạo diễn Dương Khiết cùng nhiều thành viên trong đoàn làm phim đã tiết lộ nhiều câu chuyện thú vị.

Tây du ký: Những tưởng giữa đường đứt gánh

Nhiều năm sau, nhiều người vẫn không lý giải nổi, tại sao một người phụ nữ với vóc dáng nhỏ bé 1m50 lại có thể làm nên một phim truyền hình kinh điển trong muôn vàn khó khăn đến thế?

Trong cuộc gặp gỡ 25 năm đoàn làm phim Tây du ký, đạo diễn Dương Khiết đã tiết lộ, đoàn làm phim đã suýt nữa phải đứt gánh giữa đường. Khởi quay khi đất nước mới bước vào thời ký cải cách, đoàn làm phim Tây du ký gặp muôn vàn thiếu thốn. Nhưng đỉnh điểm của khăn chính là vấn đề... tiền. 6 triệu nhân dân tệ là một khoản tiền lớn, nhưng đoàn làm phim Tây du ký với nhân số lên đến hàng trăm, từ khâu tạo hình, kỹ thuật, ngoại cảnh, chỗ nào cũng đòi phải đầu tư. Vì thế, hơn hai chục năm trước đây, tập thể Tây du ký những tưởng phải chia tay nhau khi phim còn dang dở, vì mới quay đến tập 15, đoàn làm phim đã dùng hết số tiền được giao.

Thời đó, kinh phí làm các bộ phim đều được lấy từ ngân sách nhà nước và chưa phổ biến chuyện kêu gọi đầu tư từ các doanh nghiệp, tập thể như bây giờ. Trước tình hình đó, cấp trên đưa ra chỉ thị: "Hết tiền thì đóng máy, ngân sách không thể cho thêm!".




Các diễn viên đã cùng nhau trải qua nhiều vất vả để hoàn thành được bộ phim



Diễn viên đóng vai Linh Cát bồ tát trong chương trình Tây du ký - 20 năm gặp lại



Diễn viên thể hiện vai Đông Hải long vương

Nữ đạo diễn Dương Khiết đứng ở tình thế tướng thoái lưỡng nan: "Tôi lùi không xong, nhưng tiến cũng không được. Phim mới quay đến tập 15, hết tập Hồng hài nhi, còn nhiều câu chuyện hay còn chưa được lên hình. Tôi thực sự không muốn làm ra một Tây du ký có đầu mà không có cuối".

Sau một thời gian suy nghĩ, đoàn làm phim quyết định kêu gọi sự đóng góp của tập thể, tích gió thành bão. "Chúng tôi, ai có tiền, góp tiền, ai có sức, góp sức. Thời đó đơn giản lắm, sinh hoạt, ăn uống của tập thể đều tiết kiệm, kham khổ, không có khái niệm phân biệt minh tinh hay diễn viên thường, ai cũng như ai, đồng tâm góp sức. Có những nhân viên hậu trường được huy động làm diễn viên, và diễn viên thì kiêm luôn cả những việc như dựng bối cảnh, khuân vác... Catse của các diễn viên cũng rất khiêm tốn, không như các ngôi sao bây giờ.Sau cùng, chủ nhiệm chế tác của bộ phim, Lý Hồng Lữ là người ra những đồng tiền cuối cùng , giúp đoàn làm phim có thể hoàn thành 25 tập phim trọn vẹn".



Đạo diễn Dương Khiết đang chỉ đạo một cảnh quay trong phim

Nói là trọn vẹn, là có thể đưa thầy trò Đường Tăng đến được Tây phương thỉnh kinh, nhưng thực tế, do vấn đề kinh phí, đoàn làm phim đã phải lược bỏ rất nhiều những câu chuyện hay trong nguyên tác của tác giả Ngô Thừa Ân.

"Chúng tôi không phải là một đoàn làm phim, mà là một tập thể, một gia đình gắn kết cùng vượt qua hoạn nạn" - bà bùi ngùi nhớ lại.

Không ai chịu diễn Bạch Cốt Tinh

Lực lượng diễn viên tham gia Tây du ký, từ chính đến phụ lên đến cả nghìn người, trong đó, các nữ diễn viên xinh dẹp tham gia những vai hoàng hậu, yêu tính, công chúa... cũng đã lên đến hàng chục.

Những tưởng tìm những diễn viên diễn những vai như Tôn Ngộ Không, Trư Bát Giới... mới khó, nào ngờ, đạo diễn Dương Khiết lại tâm sự, tìm diễn viên thể hiện vai Bạch Cốt Tinh là khó nhất.




Nữ diễn viên Dương Xuân Hà trong vai Bạch Cốt Tinh

"Mỹ nhân dễ tìm, nhưng diễn viên đóng vai Bạch Cốt Tinh quả thật khiến tôi đau đầu. Bạch Cốt Tinh là nhân vật phản diện, là yêu quái nổi tiếng, nhiều trẻ em nghe tên đã sợ, nên cuối cùng, không ai chịu tình nguyện diễn vai này. Tư tưởng thời đó còn khá bảo thủ, không như bây giờ, nhiều diễn viên nhờ vào vai phản diện mà nổi tiếng. Phim sắp bấm máy mà Bạch Cốt Tinh còn tìm chưa ra người diễn, tôi thực sự đau đầu vì vấn đề này".

Cuối cùng, nữ đạo diễn Dương Khiết nhớ đến một diễn viên xinh đẹp, sắc xảo - Dương Xuân Hà. "Khi nhắc đến Tây du ký, Dương Xuân Hà rất phấn khởi và đầy hứng thú. Nhưng sau khi tôi đề cập đến vai Bạch Cốt Tinh thì cô ấy tỏ vẻ giận. Tôi nói đến nửa ngày, Dương Xuân Hà vẫn rất phân vân. Cuối cùng, cô ấy ra điều kiện: nếu cô ấy đóng Bạch Cốt Tinh, thì đến tập Tây Lương nữ quốc, phải do cô ấy đảm nhận vai nữ vương để bù lại. Lúc đó, tôi đã gật đầu".

Đạo diễn Dương Khiết bồi hồi nhớ lại. "Tìm được người diễn Bạch Cốt Tinh, tôi như nhẹ cả nỗi lòng. Nhưng nghĩ lại, Dương Xuân Hà thể hiện vai Bạch Cốt Tinh quá xuất sắc, gây ấn tượng, tự nhiên, bây giờ, để cô ấy diễn vai nữ vương của Tây Lương nữ quốc, e rằng không hợp. Cuối cùng, tôi quyết định cáo lỗi với Xuân Hà và để Chu Lâm diễn viên nữ vương. Tôi không hối hận quyết định này, và tin chắc khán giả cũng thấy cả Xuân Hà và Chu Lâm đã diễn xuất xuất sắc vai diễn của mình thế nào. Tuy nhiên, đến nay, tôi vẫn cảm thấy áy náy vì đã thất hứa với Xuân Hà".

Đường Tăng - Tây Lương nữ vương: Có một chuyện tình...




Đường Tăng (Từ Thiếu Hoa) và Tây Lương nữ vương (Chu Lâm)

Trong 25 tập phim của Tây du ký 1982, chắc hẳn khán giả ai cũng nhớ đến tập Tây Lương nữ quốc. Trong phim, Chu Lâm - nữ diễn viên xinh đẹp trong vai nữ vương và Đường Tăng - do nam diễn viên Từ Thiếu Hoa thể hiện đã có một mối duyên tình đầy xúc động. Không chỉ khiến khán giả xao xuyến, hai nam nữ diễn viên chính cũng có một chuyện tình - một chuyện tình chưa thực sự bắt đầu nhưng với Chu Lâm, có lẽ là kéo dài đến suốt đời.

Trong chương trình Nghệ thuật nhân sinh - Tây du ký 20 năm gặp lại, Tây Lương nữ vương - nữ diễn viên Chu Lâm đã không ngần ngại bảy tỏ nỗi lòng mình với Đương Tăng, Từ Thiếu Hoa: "Hôm nay gặp lại đoàn làm phim, ánh mắt tôi chỉ muốn tìm lại một người. Cách biệt 20 năm, không biết Ngự đệ ca ca có khỏe hay không?"



Chu Lâm và Từ Thiếu Hoa nhiều năm sau

Từ một thiếu nữ tuổi 18 đôi mươi khi đến với Tây du ký, đến giờ, Chu Lâm đã hơn 45, và ai cũng biết, bao nhiêu năm qua, dù có nhiều người đeo đuổi, nhưng Chu Lâm vẫn sống một mình với mối tình chưa kịp bắt đầu mà đã phải kết thúc cùng Từ Thiếu Hoa.

Trong một lần phỏng vấn, Chu Lâm đã kể lại chuyện tình đẹp và buồn của mình. "Năm đó, đến với đoàn làm phim Tây du ký, tôi còn chưa biết ai sẽ đóng vai Đường Tăng. Đọc kịch bản của tập phim, không đánh yêu thì hàng ma, tôi cứ cảm thấy thiêu thiếu một điều gì đó, có lẽ là thiếu một chữ tình. Tôi đến tìm gặp đạo diễn để bày tỏ ý kiến của mình...".

Chính trong lúc đứng chờ đạo diễn Dương Khiết, Chu Lâm đã gặp một chàng thanh niên, mà cô nhớ mãi "khuôn mặt phúc hậu, nồng ấm, ánh mắt thiết tha... mà sau này tôi mới biết, đó là "tình nhân" của tôi trong phim - Từ Thiếu Hoa".




Chu Lâm là một trong những nữ diễn viên nổi tiếng và đẹp nhất của Trung Quốc trong những năm 80, 90. Có nhiều người đeo đuổi, nhưng cô chọn sống độc thân và giữ những kỷ niệm đẹp về Từ Thiếu Hoa - người bạn diễn chỉ trong 1 tập phim của hơn 20 năm về trước





Chu Lâm hiện nay


Sự gần gũi trong quá trình đóng phim, tìm hiểu kịch bản, sinh hoạt tập thể, cùng những suy nghĩ trẻ trung đã kéo đôi bạn trẻ lại thật gần. Chu Lâm chia sẻ với khán giả những kỷ niệm đẹp mà cô trải qua cùng Từ Thiếu Hoa, cùng viết chữ, ngâm thơ, cùng lên núi ngắm cây ngân hạnh... "Từ Thiếu Hoa là chàng trai nhân hậu, ham học hỏi. Anh ấy từng chia sẻ với tôi, ước muốn lớn nhất của anh ấy là thi đậu đại học".

Chỉ tiếc, người con gái đã động lòng, tình yêu đầu đời đã nảy sinh và chàng trai vẫn dường như giữ ý. Trong đoàn làm phim, không nhiều người biết rằng, 3 ngày trước khi gia nhập đoàn làm phim, Từ Thiếu Hoa đã cưới vợ ở quê nhà. Với Chu Lâm, đây là một tin "sét đánh ngang tai".

2 ngày sau khi biết tin này, Chu Lâm có trong tay kịch bản mới của tập Tây Lương nữ quốc - tập phim mà ở đó, Đường Tăng không chỉ là một vị cao tăng một lòng hướng Phật, và còn là con người có máu thịt, suy tư, tình cảm cùng những bối rối, trăn trở... "Cầm kịch bản, tôi đã trốn trong phòng khóc rất nhiều" - nhiều năm sau, Chu Lâm bồi hồi nhớ lại. Không lâu sau, đạo diễn Dương Khiết cho hay - kịch bản của tập phim tràn đầy xúc cảm mà chúng ta được xem hiện giờ, chính là do Từ Thiếu Hoa viết lại từ kịch bản gốc vốn toàn là những cảnh đánh yêu, hàng ma.




Những hình ảnh cảm động mà mỗi một khán giả yêu thích Tây du ký đều ghi nhớ


Chu Lâm dường như hiểu được tình ý của Từ Thiếu Hoa. "Đường Tăng là người thân mang trọng trách, Tây Lương nữ vương cũng là người viết vì việc lớn. Họ lỗi hẹn với nhau kiếp này, xin đành hẹn đến kiếp sau" - và Từ Thiếu Hoa ngoài đời, cũng là người đàn ông có trách nhiệm với gia đình, vợ con. Tập phim Tây Lương nữ quốc đã được hoàn thành một cách xuất sắc với những hình ảnh, ảnh mắt dường như là "phim giả tình thật".


Tập phim Tây Lương nữ quốc ghi lại mối tình đầu - và là mối tình duy nhất của Chu lâm - Tây Lương nữ quốc. Bài hát Tình nhi nữ cũng được đánh giá là một trong những ca khúc nhạc phim kinh điển


Sau khi hoàn thành vai diễn, Chu Lâm đã ngay lập tức rời khỏi đoàn làm phim. Từ Thiếu Hoa lặng lẽ đứng ở sân ga tiễn cô, cả hai lặng im không nói lời nào. 20 năm cách biệt và Chu Lâm mang theo những ký ức về mối tình đầu tiên, cũng là duy nhất trong cuộc đời.

20 năm sau gặp lại, cô chia sẻ: "Tuy trong phim từ đầu tới cuối chỉ là một giai thoại, lại là mối tình không có kết quả nhưng là một kỉ niệm theo tôi trọn đời. Tôi không hối hận vì tôi mãi mãi, hoàn toàn sống trong mối tình của Đường Tăng và Tây Lương nữ vương.

Tình cảm con người đôi khi rất phức tạp, nhân sinh có nhiều cám dỗ. Giống như Tây Lương nữ vương, là người hiểu tình, hiểu lý, biến tình yêu thành một mối duyên cầu, để một lòng khát khao, hướng về cũng là một cảnh giới. Cô ấy làm được, tôi hi vọng mình cũng làm được".



Đoàn làm phim Tây du ký trong chương trình đón năm mới năm 1987

Bao nhiêu năm qua, nữ diễn viên xinh đẹp và nổi tiếng Chu Lâm vẫn sống một mình với mối tình đầu của riêng mình. Trong khi khán giả không ngừng quan tâm đến chuyện tình cảm của cô, thì Chu Lâm chỉ mỉm cười nhẹ nhàng trong đêm chia sẻ Tây du ký - 25 năm gặp lại: "Quan niệm của tôi về sự lựa chọn một nửa của mình có thay đổi gì sau khi tham gia Tây du ký không ư? Rất cảm ơn đạo diễn Dương Khiết đã cho tôi cơ hội được sống cùng với nàng nữ vương xinh đẹp, và tôi có thể nói với bạn rằng, sau Tây du ký, tôi không có cơ hội lựa chọn một nửa của mình, vì sau khi hoàn thành bộ phim, tôi cũng đã hoàn thành chuyện trọng đại trong cuộc đời mình".

Và như thế, vai diễn nàng Tây Lương xinh đẹp đã hoàn toàn thay đổi số phận của Chu Lâm - nữ diễn viên nổi tiếng tại Trung Quốc cuối những năm 80, đầu những năm 90 của thế kỷ 20. Vốn sống lặng lẽ và kín tiếng, từ sau chương trình 25 năm gặp lại, không nhiều người biết cuộc sống của cô ra sao, đã tìm được bến đỗ cho đời mình, hay nguyện biến mối tình Đường Tăng - Tây Lương nữ vương thành một kỷ niệm đẹp và sống trọn với mối tình chưa thực sự có cơ hội bắt đầu này...